Phân loại trầm hương
Trầm hương được phân loại theo phẩm cấp (chất lượng dầu) và theo vị trí tạo trầm.
Thông thường, trầm hương được phân loại theo phẩm cấp (chất lượng dầu) và theo vị trí tạo trầm.
Theo phẩm cấp (chất lượng dầu) được phân chia thành 6 loại. Loại 1 sáp có màu trắng và có giá trị lớn nhất trong 6 loại. Loại 2 có màu sắc xanh đầu vịt. Loại 3 có màu xanh. Loại 4 có màu vàng. Loại 5 màu lông hổ. Loại 6 màu vàng như đốm dầu.
Phân loại theo vị trí tạo trầm:
- Trầm kiến, do kiến đục làm tổ trước khi cây thành trầm. Các loại trầm kiến căn bản gồm: Kiến xanh từ thân cây dó sinh ra, màu xanh đậm, cứng. Kiến điệp mềm hơn, có rất nhiều dạng. Kiến kim chạy đường vân nhỏ, dẹp, giống đường kim may. Kiến vách lầu theo đường vân có hình nhà tầng, trông thoạt như vách nhà lầu xây. Kiến gai hay còn gọi là kiến cây trường lão, còn có tên là kiến ông. Loại này, kiến ăn giữa ruột cây dó, sợi vân có hình cây gậy “nam cực tiên ông”. Kiến lỗ: đục thành từng lỗ trong ruột cây dó. Kiến trắng gọi theo màu sắc. Loại này có giá tiền cao hơn, vì tạo nên trầm tốt. Kiến đen đụp chỉ có trầm ở hai đầu, giữa thân toàn là cơm, trong giới đi địu, gọi là kiến tà ha.
- Trầm rễ: Nằm ở phần gốc cây của cây dó bầu. Quá trình sinh ra cũng giống như các loại khác nhưng từ các vết thương ở phần gốc. Loại trầm này thường có chất lượng khá tốt và hình dạng như rễ cây. Có nhiều trường hợp trầm ôm đá bởi vì phần vết thương ôm trọn cục đá và qua thời gian thì sinh trầm.
- Trầm bì: Phần trầm sinh ra phần sát lớp vỏ của cây dó bầu. Các vết thương vật lý tạo ra ngay phần vỏ là nguyên nhân tạo ra loại trầm này. Trầm loại này thường rất mỏng và có diện rộng theo bề mặt của thân cây.
- Trầm mặt thốn: Có một số cây trầm bị cắt ngang thân. Phần vết thương này nếu được tạo trầm sẽ như một lớp mỏng ngay trên mặt cắt đó, dân gian gọi là mặt thốn.
- Trầm mắt tử và mắt đảo: Đây là loại trầm sinh ra từ các vết thương khi nhánh cây bị gẫy. Trường hợp các nhánh cây bị gẫy tạo ra vết thương, nhưng sau 1 thời gian cây phát triển thì phần vết thương này bị bọc lại và trìm trong thân cây luôn thì trầm được tạo ra sẽ là mắt tử. Trầm mắt tử thường đặc và rất nhiều dầu. Còn trường hợp vết thương đó được tạo trầm bên ngoài thì sẽ đươc gọi là trầm mắt đảo. Trầm mắt đảo thường rỗng và lượng tinh dầu sẽ ít hơn trầm mắt tử.
- Trầm tốc ở nơi thân cây: Đây là loại trầm hương hầu như không chứa nhiều dầu nên được đánh giá vào loại thấp nhất trong các loại trầm hương. Trầm tốc cũng được phân nhiều loại khác nhau như tốc đỉa, tốc dây, tốc hương…